Onze taaladviezen

Tekstschrijven is een vak. En bij het schrijven van teksten komen veel taalvragen voorbij. Dit naslagwerk geeft erop antwoord. Het is bestemd voor iedereen die heldere en informatieve teksten wil schrijven en vloeit voort uit onze jarenlange praktijk.

Werkwoorden van Engelse herkomst

De regels (Leidraad)

De stam van het werkwoord is het hele Engelse werkwoord, dus inclusief de Engelse uitspraak-e: race, lease, barbecue, update.

1. Eindigt de laatste klank (dus niet letter) van de stam op een klinker, dan krijgt de verleden tijd -de en het voltooid deelwoord -d:
bingoën, ik bingo, bingode, gebingood
rugbyen, ik rugby, rugbyde, gerugbyd.

2. Eindigt de laatste klank (dus niet letter) van de stam op een medeklinker, dan geldt 't kofschip. Het gaat hierbij niet om de letters, maar om de klanken:

scrabbelen, ik scrabbel, scrabbelde, gescrabbeld
faxen, ik fax, faxte, gefaxt
finishen, ik finish, finishte, gefinisht.

De uitzonderingen

- De Engelse uitspraak-e in een o-stam komt te vervallen:
scoren, ik scoor, scoorde, gescoord.

- Bij verdubbeling medeklinkers vervalt laatste medeklinker:
volleyballen, ik volleybal, volleybalde, gevolleybald
yellen, ik yel, yelde, geyeld.

- Bij uitspraakverschillen ('leasen' of 'leazen', ook briefen en golfen) zijn beide vormen toegestaan:
leasede/leasete, golfde/golfte.

Speciale aandacht vragen we voor werkwoorden als backuppen, updaten, upgraden, deleten, skaten en outsourcen. De stammen van deze werkwoorden splitsen zich niet, zoals in vergelijkbare Nederlandse werkwoorden. Ze worden dus volgens het Groene Boekje als volgt vervoegd: 

- back-uppen, ik back-up, jij back-upt, back-upte, geback-upt
- updaten, ik update, jij update, updatete, geüpdatet
- upgraden, ik upgrade, jij upgradet, upgradede, geüpgraded
- outsourcen, ik outsource, jij outsourcet, outsourcete, geoutsourcet.

De slot-t en slot-d achter geüpdatet en geüpgraded ogen wellicht raar: voor de uitspraak zijn ze overbodig. Toch zijn ze volgens de regels correct: het regelmatige voltooid deelwoord wordt immers samengesteld uit ge stam d/t (de 't kofschip-regel). In deze gevallen zijn update en upgrade de stam van het werkwoord. Het is geen fraaie oplossing, maar om de verleden tijd te vormen (met diezelfde 't kofschip-regel), hebben we een extra t en d nodig. Hetzelfde vreemde woordbeeld krijgen we in de tegenwoordige tijd bij upgraden (stam t).Hij updatet is dan de vorm voor de tegenwoordige tijd. Zoals gezegd, niet fraai, maar soms zijn fraaie oplossingen helaas niet mogelijk.